Wynalazki, które zmieniły świat

Podczas tysięcy lat rozwoju cywilizacji wynaleziono tysiące, a może i miliony przedmiotów, które ułatwiały życie. Niektóre z nich były kamieniami milowymi w rozwoju ludzkości. Oto mój prywatny ranking pięciu najważniejszych.

Koło

Wynalezienie koła skrywa mrok dziejów. Nie znamy wynalazcy i nie wiemy, komu postawić pomnik. Jednak był to wynalazek, który zmienił świat. Dzięki niemu rozwinął się transport lądowy na duże odległości, ponieważ toczący się wóz, który ciągnęły dwa konie, mógł zabrać pięć razy więcej ładunku niż te same konie obciążone jukami na grzbiecie. Wozy jednak wymagały dróg, więc drogi powstawały, a to z kolei niejako uporządkowało podróżujących ludzi. Na skrzyżowaniach największych szlaków handlowych zaczęły powstawać miasta. Trudno dziś przecenić ogromne zmiany, które bezpośrednio lub pośrednio wprowadziło w nasze życie koło.

Kompas

Kompasu prawdopodobnie używali już Chińczycy tysiące lat temu. Jednak nie miało to żadnego znaczenia. Jako typowa cywilizacja centrum, zapatrzona w siebie, Chiny nie wyruszyły na podbój świata. Kompasu używali też starożytni Grecy, ale bali się wypłynąć poza Słupy Heraklesa. Ich wynalazek został przysypany kurzem czasu. Dopiero schyłek Średniowiecza zaowocował ponownym wynalezieniem kompasu, który powoli zaczął być głównym instrumentem nawigacyjnym. W połączeniu z nowymi konstrukcjami żaglowców, które umożliwiały żeglowanie nawet pod wiatr, przyczynił się do tego, że to biały człowiek odkrył Amerykę i dopłynął do Chin, a nie odwrotnie.

Druk

Wynalazek druku trudno przecenić. U schyłku Średniowiecza książki w bibliotece Akademii Krakowskiej przymocowane były łańcuchami, bowiem ich wartość była ogromna. Ręczne kopiowanie książek ograniczało liczbę ich użytkowników, windowało niebotycznie cenę i wpływało na dostępność wiedzy oraz informacji. Gdy w 1495 roku Gutenberg wynalazł druk, książki zrobiły się z biegiem czasu tańsze. Stały się powszechnie dostępne, a umiejętność czytania przestała być ekskluzywną sztuką. To przyczyniło się do rozwoju nauki i techniki, a co za tym idzie powstawania kolejnych wynalazków, a upowszechnienie wiedzy oraz informacji długofalowo wyrównało różnice wynikające wcześniej z dysproporcji urodzenia i majętności. Jednym słowem, demokrację pośrednio zawdzięczamy także Gutenbergowi. Wyobrażacie sobie, ile kosztowałyby książki na zdjęciu powyżej w Średniowieczu?

Internet

W epoce techniki cyfrowej czasem trudno odróżnić jeden wynalazek od drugiego i trudno ocenić jego wpływ na rozwój ludzkości. Jednak chyba nikt nie ma wątpliwości, jak ważny jest na tej drodze internet. Internet jest wynalazkiem o wadze podobnej jak wynalezienie druku. Druk upowszechnił książki, dał dostęp do wiedzy i informacji. Internet również. Jednak internet pozwolił na coś jeszcze, na swobodne wypowiadanie się, prezentowanie swych dokonań przez miliony zwykłych ludzi, bez nadmiernych kosztów, bez marketingowej cenzury wydawców, bez kontroli ze strony rządów i dyktatur. Cóż z tego – powiecie – skoro większość ludzi produkuje jedynie piramidalne bzdury. To prawda, internet stał się też największym śmietnikiem, jednak możliwość powstawania i łatwego publikowania jest rzeczą nie do przecenienia. Poza tym internet przyczynił się do rozwoju międzynarodowego handlu, lepszego zarządzania, wymiany informacji, pozwala się uczyć i bawić.

Kindle

Kindle to pierwszy czytnik książek, za nim pojawiły się następne. Cechą odróżniającą czytnik książek od komputerów, smartfonów i tabletów jest ekran. Ekran w przeciwieństwie do wszystkich pozostałych nie świeci, nie ma częstotliwości odświeżania, więc nie migocze i przypomina zwyczajny papier. Książki elektroniczne czyta się tak samo, jak te papierowe. Technologię taką nazywa się e-ink, czyli elektroniczny atrament. Druga zaleta czytnika książek polega na tym, ze w jednym małym urządzeniu możemy zebrać i mieć dostępnych w każdej chwili tysiące książek. Ma to ogromne znaczenie we współczesnym świecie, w którym ludzie coraz częściej podróżują.
Elektroniczne książki nie wyprą tych papierowych, niezagrożone są piękne albumy z reprodukcjami dzieł sztuki, kolorowe książki dla najmłodszych, wszelkie wydawnictwa bibliofilskie, ale przyszłość należy do książki w postaci cyfrowej, staną się powszechne w codziennym życiu, a przede wszystkim w edukacji, choć dziś trudno się z tym jednoznacznie zgodzić, nie zapominajmy jednak, że czytniki e-booków są nadal na początku swej drogi.

Spośród wielu wspaniałych wynalazków wybrałem pięć, które moim zdaniem są najważniejsze, bowiem zmieniły lub zmienią świat. Wiele epokowych wynalazków pominąłem: maszyna parowa, silnik spalinowy, radio, telewizja, komputer… Dlaczego nie wybrałem do mojej TOP listy maszyny parowej lub silnika? Człowiek od początku starał się zaprząc do pracy takie siły, które by odciążyły jego mięśnie. Dlatego dawno już temu starał się wykorzystać wiejący wiatr lub płynącą wodę. Silniki były tylko konsekwentnym dążeniem do udoskonalenia tych od dawna znanych zewnętrznych źródeł mocy. Radio i telewizja, gdy się dobrze zastanowić nie wniosły w życie ludzkie jakości ważniejszej niż wynalazek druku, stanowiły krok na drodze przyśpieszenia wymiany informacji i wiedzy, z drugiej zaś strony wprowadziły w rozwój ludzkości pewne ujemne wartości, dotyczy to głownie telewizji. A komputer? Bez komputerów nie byłoby internetu. To prawda. Być może należałoby komputer i internet potraktować jako jedność? Ciekaw jestem opinii czytelników, co wy uważacie za największe wynalazki ludzkości?

Drukuj