Pan Premier

Rząd, który utworzę, nie ponosi odpowiedzialności za hipotekę, którą dziedziczy. Ma ona jednak wpływ na okoliczności, w których przychodzi nam działać. Przeszłość odkreślamy grubą linią. Odpowiadać będziemy jedynie za to, co uczyniliśmy, by wydobyć Polskę z obecnego stanu załamania – powiedział Tadeusz Mazowiecki podczas swojego expose.
Ludzie płakali ze wzruszenia oglądając transmisję z Sejmu. Oto byli świadkami przełomowego momentu, gdy Polska znów staje się wolna, a rządy obejmuje pierwszy niekomunistyczny premier od lat. Zabawne, ale sam Mazowiecki wcześniej skrytykował słynną propozycję Michnika: „wasz prezydent, nasz premier”. Uważał, że strona solidarnościowa nie jest jeszcze gotowa do sprawowania władzy. Jednak, gdy postawiono przed nim zadanie, podjął się go.
Wielokrotnie zarzucano Tadeuszowi Mazowieckiemu powolność działania i brak zdecydowania, a naprawdę to jego rząd w przeciągu kilku miesięcy przekształcił niewydolny system centralnego zarządzania w kraj gospodarki rynkowej, powstrzymał galopującą hiperinflację, po kilku miesiącach rządów doprowadził do likwidacji służby bezpieczeństwa i dobrowolnego odejścia ostatnich komunistycznych ministrów.
Wówczas wielu ludzi uważało, że należy działać bardziej zdecydowanie, wielu oczekiwało rewolucji, a Mazowiecki był zwolennikiem ewolucji. Po latach wielu oponentów przyznało mu rację, należała do nich nawet Jadwiga Staniszkis, która powiedziała: Mojemu pokoleniu wydawało się, że można i trzeba zrobić więcej, byliśmy bardziej radykalni. On jak cierń tkwił w tamtym systemie, dlatego miał podejście ewolucyjne. Na dłuższą metę myślę jednak, że to on miał rację.
Tadeusz Mazowiecki był mężem stanu, on nie zajmował się kwestią własnej popularności i słupkami sondaży, ale sprawy Polski naprawdę leżały mu na sercu i miał odwagę podejmować trudne decyzje, wprowadzać trudne reformy, co później obróciło się przeciwko niemu – powiedziała Małgorzata Niezabitowska.
Sądzę, że na obiektywną i sprawiedliwą ocenę Tadeusza Mazowieckiego przyjdzie nam poczekać jeszcze wiele lat. Między innymi dlatego, że wciąż wśród Polaków żywe są nieracjonalne postawy, które w imię rzekomego patriotyzmu negują osiągnięcia polskiej niepodległości.
Sam niegdyś byłem znacznie bardziej agresywnie nastawiony w poczuciu utraconego czasu, który zabrał mi PRL. Pamiętam, że gdzieś na początku 1990 roku prowadziłem dyskusję z ówczesnym senatorem, a wcześniej pomorskim opozycjonistą Henrykiem Grządzielskim, który był zdania, że rząd Mazowieckiego powinien istnieć jak najdłużej, a ów sejm kontraktowy również, ponieważ wszyscy ci ludzie mają szczególne poczucie misji wobec państwa i narodu, a gdy będą wybory to rozpoczną się normalne partyjne podziały, personalne rozgrywki, prywata weźmie górę nad dobrem ojczyzny. Miał senator rację. Po wyborach w 1991 roku do Sejmu dostało się koło 20 ugrupowań politycznych i każdy kolejny rząd od tej pory bardziej walczył o przetrwanie, niż wprowadzał reformy. Tak było przez blisko dziesięć lat.
W jednym z ostatnich wywiadów Tadeusz Mazowiecki powiedział: Demokracja jest bardzo trudnym systemem, który wymaga wielkiego wysiłku, żeby uzgadniać, wymaga szacunku oponenta, a nie zdominowania go i przeprowadzenia wszystkiego siłą.
Panie Premierze, będzie nam brakowało pana uczciwości, prawości i mądrości.

Drukuj