Ile kosztuje demokracja?

Nawet najzagorzalsi wielbiciele epoki słusznie minionej, czyli PRL przyznają, że kraje tzw. „obozu socjalistycznego” były zacofane względem zachodu zarówno pod względem technologicznym, jak i poziomu dobrobytu ludności. O przyczynach tego stanu rzeczy można długo dyskutować, lecz nie to jest najważniejsze. Gdy w 1989 roku przestało istnieć pierwsze państwo z „socjalistycznego obozu” – Polska Rzeczpospolita Ludowa, zaraz potem podobne procesy zaczęły zachodzić w kolejnych krajach. Najbardziej spektakularne było zawalenie się systemu w dawnej NRD. Niemcy wschodnie przez cały okres istnienia były oknem wystawowym socjalizmu. Miały pokazywać, jak dobrze żyje się w ustroju komunistycznym, dlatego też nie szczędzono środków, aby tego dokonać.
Pod koniec lat osiemdziesiątych okazało się jednak, że system gospodarki sterowanej centralnie zbankrutował. Porównanie zachodnich kapitalistycznych Niemiec z socjalistycznym kadłubkiem niemieckim na wschodzie dawało oczywiste rezultaty. Z jednej strony rozmaite modele Volkswagena, z drugiej Trabant. Na zachodzie Mercedes, na wschodzie Wartburg. Z jednej strony AGFA lub BASF, z drugiej ORWO. W każdej gałęzi przemysłu znajdziemy podobne porównania. Wypadają one niekorzystnie dla socjalizmu. Po całkowitym upadku komunizmu w Europie naturalne wydawało się, że powinno dojść do ponownego zjednoczenia obu części Niemiec. I tak się stało. Aby wyrównać różnice w połowie 1990 roku oba niemieckie państwa zawarły unię walutowo-gospodarczą, a później po dość krótkim procesie negocjacyjnym, w którym pełnoprawnie brała udział także Polska, nastąpiło całkowite zjednoczenie Niemiec. Warto być może o tym napisać, ale nie to jest tematem moich rozważań.
Od tego czasu zjednoczenie Niemiec kosztowało już ponad 1,5 biliona euro, które zapłacili głównie podatnicy w zachodnich Niemczech. Pomimo dość dużego już wyrównania poziomu życia i infrastruktury, nadal co roku do wschodnich Niemiec płynie blisko 100 miliardów euro i końca nie widać.
O ile Koreę Południową można porównać ekonomicznie z gospodarką zachodnich Niemiec, to trudno porównywać wschodnie Niemcy i Koreę Północną. Komunistyczna Północ z klanowym systemem sprawowania władzy i wręcz teokracją dynastyczną ma fatalną sytuację gospodarczą. Połowa narodu w ten lub inny sposób jest pod bronią, armia jest jedynym priorytetem gospodarczym. Ekonomia opiera się na niewolniczej pracy setek tysięcy ludzi w obozach porównywalnych do obozów hitlerowskich. Z Korei Północnej dochodzą niestety wiarygodne informacji o aktach kanibalizmu, o głodzie prześladującym ludność kraju od dziesięcioleci, a jednocześnie władcy kraju dążą do wywołania wojny atomowej.
W ten czy w inny sposób nasuwa to myśli o przyszłości. Co będzie z Koreą w latach następnych? Czy można mówić o zjednoczeniu obu części Korei? Jaki byłby koszt takiego zjednoczenia? Niestety z całą pewnością koszt takiego zjednoczenia przekracza możliwości Korei Południowej.
Zakładając rzetelność danych, o które w przypadku Korei Północnej trudno, to Korea Pd. ma PKB ponad 22 tysiące dolarów na mieszkańca, a Korea Pn. 1700 dolarów. Proste obliczenie wykaże, że roczne proste wyrównanie poziomu to koszt prawie 500 miliardów dolarów, czyli blisko 3 razy więcej, niż w przypadku byłego NRD. W praktyce byłoby to jeszcze więcej, a na względne wyrównanie poziomu technicznego, ekonomicznego i mentalnego na pewno nie wystarczyłoby 10 lat. W przypadku NRD nie wystarczyło, w przypadku Korei byłoby jeszcze gorzej.
Co to oznacza? Świat nie jest zainteresowany zmianami w Korei Północnej, bo to oznaczałoby zbyt wielkie koszty, które mogłyby doprowadzić do załamania ekonomicznego w tamtym rejonie świata. Dążeniem zarówno samej Korei Południowej, jak i Stanów Zjednoczonych będzie raczej doprowadzenie do czegoś w rodzaju „komunizmu z ludzką twarzą”, takie same zamiary zapewne mają Chiny, dla których istnienie komunistycznej Korei na północy jest wygodne. Niezależnie od tego czy szaleńcy z Korei Północnej dalej będą dążyć do wojny, to zainteresowane potęgi światowe – Rosja, USA i Chiny – będą starać się o utrzymanie status quo. Oznacza to, że jeśli Kim Dzong Un nie okaże się kompletnym idiotą i szaleńcem, to jego wnuki jeszcze będą kolejnymi „ukochanymi przywódcami” Korei Północnej.

PS. Muszę dodać ważne uzupełnienie tego tekstu. W jednym z poprzednich tekstów o Korei napisałem, że w moim odczuciu wojna z Koreą Północną jest nieunikniona w jakimś niedługim (w sensie historycznym czasie). Moim zdaniem nie będzie to wojna ograniczona, nieprzewidywalność Korei Pn. zmierza bowiem w niebezpiecznym kierunku. Powyższe rozważania o kosztach zjednoczenia Korei, mają jako punkt wyjścia stan po takiej wojnie, po której Korea Pn. jako państwo przestanie istnieć.
I właśnie dlatego światowe mocarstwa – moim zdaniem – odsuwają tę groźbę, używając tymczasowych środków i sposobów, które i tak w końcu nie przyniosą rezultatów.

Drukuj